«Φωτογραφίζω τη γειτονιά μου»: Λιλιπούτειοι φωτογράφοι ξεχύθηκαν στις γειτονιές του Γαλατσίου και φωτογράφισαν τ’ αγαπημένα τους θέματα!

Στο 145ο Νηπιαγωγείο Αθηνών, στην περιοχή της Λαμπρινής, υπάρχουν ( ευτυχώς ) πολλοί λιλιπούτειοι εκκολαπτόμενοι φωτογράφοι. Γι’ αυτόν τον λόγο, οι δασκάλες τους Σταυρούλα Αλεξίου και Ελένη Μίζα σε συνεργασία με τη φωτογράφο Μαρία Σκυλοδήμου ( Maria Skylodimou ) οργάνωσαν μια καθ’ όλα πρωτοποριακή δράση, με σκοπό να μεταδώσουν την αγάπη που τρέφουν οι ίδιες για την Τέχνη της Φωτογραφίας στις μικρές «ηρωίδες» και «ήρωες» που πήραν μέρος σε αυτήν. Ο σκοπός, αποκλειστικά παιδαγωγικός κι εκπαιδευτικός, οδήγησε σε κάτι πολύ ιδιαίτερο που ουδείς μπορούσε αρχικά να φανταστεί…

Τα νήπια κλήθηκαν να φωτογραφήσουν συγκεκριμένους χώρους της γειτονιάς τους στα πλαίσια μιας καθημερινής τους βόλτας. Το υλικό που προέκυψε το επιμελήθηκαν οι ίδιες οι νηπιαγωγοί, μαζί με τη Μαρία Σκυλοδήμου, έχοντας και την αρωγή των γονέων.

Οι τελικές εκτυπώσεις εντυπωσίασαν τους πάντες και η Unicef βράβευσε αυτήν την προσπάθεια, στο πλαίσιο προγραμμάτων της για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των παιδιών.

Τον Μάιο του 2016 στην αυλή του νηπιαγωγείου στήθηκε η πολυπόθητη για τους μικρούς φωτογράφους έκθεση. Εκεί θα έδειχναν σε όλους το ταλέντο τους αλλά και τις δυνατότητές τους εντυπωσιάζοντας και τους πλέον δύσπιστους.

Οφείλω να ομολογήσω πως ανήκω στους τυχερούς, έχοντας δει την έκθεση των μικρών φωτογράφων και τα έργα τους από κοντά. Εντυπωσιάστηκα κι έτσι αποφάσισα να μάθω περισσότερα γι αυτό τους το εγχείρημα.

Η φωτογράφος Μαρία Σκυλοδήμου μαζί με τις 2 νηπιαγωγούς ( Σταυρούλα Αλεξίου και Ελένη Μίζα ) δέχθηκαν ν’ απαντήσουν σε όλες μου τις ερωτήσεις οι οποίες προέκυψαν βλέποντας την έκθεση. Έτσι προέκυψε το παρακάτω υλικό, το οποίο αποκρυπτογραφεί πλήρως όλα όσα συνέβησαν, τον τρόπο και τη λογική καθώς και το αποτέλεσμα ενός εξαιρετικού εγχειρήματος, απότοκο μιας επιτυχημένης ομαδικής συνεργασίας.

Θα ήταν πράγματι ευχής έργον ν’ ακολουθήσουν κι άλλες ανάλογες πρωτοβουλίες, δημιουργώντας τις προϋπόθεσης μιας ευρύτερης – διαφορετικού τύπου – εκπαιδευτικής και παιδαγωγικής φιλοσοφίας, η οποία εντέλει θα έχει στόχο την εξοικείωση των μικρότερων ηλικιών με όλες τις Τέχνες, τη μάθηση μέσα από το δημιουργικό παιχνίδι αλλά και την προώθηση νέων ταλαντούχων καλλιτεχνών ήδη μέσα από τα σχολεία.

Κείμενα/Επιμέλεια θέματος και συνέντευξης: Ζώης Σπ. Κουτρούλης για το www.itsonlyarts.com

Ακολουθούν φωτογραφίες – έργα των μικρών μαθητών.

Συνέντευξη με τις δασκάλες των νηπίων Σταυρούλα Αλεξίου, Έλενα Μίζα και τη φωτογράφο Μαρία Σκυλοδήμου.

«Τα νήπια φωτογραφίζουν τη γειτονιά τους»: Πως προέκυψε η σκέψη για κάτι τέτοιο;

Αρχικά έγινε η πρόταση στη Διεύθυνση του νηπιαγωγείου και κατόπιν αφού αυτή έγινε δεκτή, η φωτογράφηση εντάχθηκε και έγινε στα πλαίσια προγράμματος για τα δικαιώματα των παιδιών.

Φαντάζομαι πως για να γίνουν όλα, με δεδομένο το μικρό της ηλικίας των συμμετεχόντων, θα έπρεπε να διευθετηθούν και κάποια λιγότερο πρακτικά θέματα και περισσότερο γραφειοκρατικά. Εξηγήστε μας το πλάνο μέσα στο οποίο κινήθηκαν οι όποιες διαδικασίες, προκειμένου να γίνει πράξη το εγχείρημα, και ποιες ήταν οι πρώτες αντιδράσεις των γονέων αλλά και της διεύθυνσης του Νηπιαγωγείου.

Σταυρούλα Αλεξίου: Εγγράφως ενημερώθηκε η Δ/ση Π.Ε. για την είσοδο της φωτογράφου ( Μαρίας Σκυλοδήμου ) στον σχολικό χώρο και εν συνεχεία για την έξοδο των παιδιών στη γειτονιά προκειμένου να γίνει η φωτογράφηση. Η ίδια ενημέρωση έγινε και στη Σχολική Σύμβουλο.Οι αντιδράσεις των παιδιών ήταν πολύ θετικές .

Μπορεί η φωτογραφία ως Τέχνη αλλά και ως άσκηση ν αποτελεί μέσο παιδαγωγικής εκπαίδευσης και αγωγής;

Σταυρούλα Αλεξίου: Πολύ σημαντικό μέσο.

Έλενα Μίζα: Οποιαδήποτε μορφή τέχνης αποτελεί σημαντικό μέσο παιδικής εκπαίδευσης και αγωγής. Το ίδιο ισχύει και για τη φωτογραφία.

Μαρία Σκυλοδήμου: Φυσικά! Η φωτογραφία έχει τη δύναμη να βάλει σε λειτουργία ταυτόχρονα αρκετές από τις αισθήσεις μας: Το μάτι, το μυαλό, την αφή και την θέληση μας να αποτυπώσουμε σε μια εικόνα, όχι μόνο χρώμα αλλά και συναίσθημα…

Σε κάποια ανάλογη έρευνα στη Νότια Καλιφόρνια διαπιστώθηκε ότι άνθρωποι που ασχολούνται με τη φωτογραφία είναι πιο ευτυχισμένοι… Άρα μετά τη ζωγραφική ( πρώτη επαφή κάθε παιδιού με την τέχνη ) θεωρώ τη φωτογραφία το επόμενο βήμα των παιδιών, το οποίο θα έλεγα ότι περίμεναν μέσα από αυτή την εργασία τους ν’ ανακαλύψουν έναν άλλον τρόπο έκφρασής τους.

Ποια ήταν τα προβλήματα που προέκυψαν και κληθήκατε να λύσετε προκειμένου να πραγματοποιηθεί η συγκεκριμένη δράση;

Ελένη Μίζα: Το σημαντικότερο ήταν να οργανωθεί άψογα η δράση ώστε τα παιδιά να γνωρίζουν επακριβώς τι θα κάνουν.

Τα παιδιά νηπιακής ηλικίας είναι τελικά εύκολο ν αντιληφθούν το τι πραγματικά είναι η φωτογραφία και ποια η διαδικασία δημιουργίας της;

Σταυρούλα Αλεξίου: Με τη σωστή καθοδήγηση και εξάσκηση μπορούν να αντιληφθούν αρκετά πράγματα.

Έλενα Μίζα: Αν οι πληροφορίες δοθούν από κάποιον ειδικό και με απλά λόγια θεωρώ ότι τα παιδιά μπορούν να καταλάβουν πολλά.

Μαρία Σκυλοδήμου: Τα παιδιά σε αυτή την ηλικία λειτουργούν σαν «σφουγγάρια». Ότι τους είπα το κατάλαβαν αμέσως. Σε πρώτη φάση κάναμε λήψεις εντός σχολείου. Βλέποντας αυτές τις φωτογραφίες και αναλύοντας τα αποτελέσματα στον ηλεκτρονικό υπολογιστή ήταν σε θέση να κρίνουν με επιχειρήματα πια, για το ποια τους άρεσε και πια όχι, δικαιολογώντας και την άποψη τους. Οι απόψεις τους ήταν τόσο σωστά τοποθετημένες που πραγματικά με άφησαν άφωνη… Είχε έρθει η ώρα για το όνειρο τους: η εκδρομή για φωτογράφηση στη γειτονιά τους και η αναμονή της έκθεσης!

Πόσο βοήθησε το ότι τα νήπια κλήθηκαν να φωτογραφίσουν οικείους σε αυτά χώρους και ποιος ο ρόλος των γονέων καθ’ όλη τη διάρκεια του εγχειρήματος;

Ελένη Μίζα: Βοήθησε αρκετά, διότι είναι χώροι που τα παιδιά τους γνωρίζουν από την καθημερινότητά τους. Οι γονείς βοήθησαν αρκετά, κυρίως στην επίβλεψη των παιδιών κατά τη διάρκεια της εξόδου .

Κάτι που θα μπορούσε σχετικά εύκολα να προκαλέσει την περιέργεια των μικρών φωτογράφων, θα ήταν να τους δοθούν κίνητρα να «παίξουν» κατά τη διάρκεια της φωτογράφησης. Έγινε αυτό, και αν ναι με ποιον τρόπο;

Μαρία Σκυλοδήμου: Πριν από την τελική φωτογράφηση τα παιδιά «πειραματίστηκαν» αρκετά στον χώρο του σχολείου, βγάζοντας φωτογραφίες σε απίστευτα σημεία τα οποία επέλεγαν μόνα τους. Μέσα από αυτή τους την εμπειρία ήδη ήταν έτοιμα για το επόμενο βήμα .

Ποια ήταν κυρίως τα θέματα που προσέλκυσαν τη ματιά και τους φακούς των μικρών φωτογράφων;

Ελένη Μίζα: Το θέμα ήταν συγκεκριμένο: «Φωτογραφίζουμε αντικείμενα που μας αρέσουν από τα καταστήματα».

Είχαν προηγηθεί σχετικές συζητήσεις ή κάποιου είδους μαθήματα φωτογραφίας στον χώρο του Νηπιαγωγείου;

Σταυρούλα Αλεξίου: Είχε προηγηθεί συζήτηση για την όλη δράση και λίγα βασικά μαθήματα φωτογραφίας είχαν δοθεί από τη φωτογράφο με την οποία συνεργαστήκαμε.

Θα ήθελα να μου πείτε πως έγινε η προσέγγιση της UNICEF και πως προέκυψε η
σχετική βράβευση.

Σταυρούλα Αλεξίου: Με τη UNICEF συνεργαστήκαμε στα πλαίσια εκπαιδευτικού προγράμματος μέσω ψηφιακών μέσων ( CD ) που είχε ξεκινήσει πέρσι, όπου στο τέλος της χρονιάς αποστείλαμε σε ψηφιακή μορφή τις δραστηριότητες που εκπονήθηκαν σε σχέση με το πρόγραμμα που «δουλέψαμε» κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους.

Ποιος ο αριθμός των φωτογραφιών που συγκεντρώθηκαν αρχικά; Κατά την εκτύπωση, διαλογή και επιμέλεια του υλικού ποια κριτήρια λάβατε υπόψη σας για το στήσιμο της επικείμενης έκθεσης;

Μαρία Σκυλοδήμου: Οι φωτογραφίες ήταν πολλές γύρω στις 150. Κατά την εκτύπωση έγινε επιλογή με κριτήριο την καθαρότητά τους την καλύτερη οπτική γωνία και τη χωρητικότητα του αύλειου χώρου όπου έγινε η έκθεση.

Τι εξοπλισμός χρησιμοποιήθηκε από τους μικρούς φωτογράφους για τις λήψεις και πως κύλησε η όλη διαδικασία της φωτογράφησης;

Χρησιμοποιήθηκαν 2 φωτογραφικές μηχανές ( της φωτογράφου και μιας νηπιαγωγού ). Η όλη διαδικασία κύλησε όπως είχε σχεδιαστεί , πολύ ικανοποιητικά.