Συνέντευξη με τη ζωγράφο και χαράκτρια Βιβή Παπαδημητρίου.

Η Βιβή Παπαδημητρίου σπούδασε ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας (
1999 – 2004 ) με δάσκαλο τον Χρόνη Μπότσογλου. Το 2006 ταξίδεψε στις Η.Π.Α. με
υποτροφία του Ωνασείου Ιδρύματος για μεταπτυχιακές σπουδές, παραμένοντας εκεί
έως και το 2009. Το 2010 γίνεται μέλος της Ένωσης Ελλήνων Χαρακτών. Το 2017
λαμβάνει δεύτερο πτυχίο από την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, αυτό της
χαρακτικής.

Τι
σημαίνει για σένα «εικαστικό γεγονός» και πως αυτό σχετίζεται με την τεχνική
κατάρτιση του εικαστικού;

Εικαστικό
γεγονός
είναι το πώς θα βάλω κάτι κάπου και γιατί. Το πώς θα το τοποθετήσω, από ποια
οπτική γωνιά θα το δει ο θεατής, με ποια σειρά παρουσιάζω τα πράγματα και πως
μ΄ αυτόν τον τρόπο δημιουργώ πλοκή και κατ΄ επέκταση μια αφήγηση. Τα εικαστικά
δρώμενα θα πρέπει να έχουν παρουσίαση, να δημιουργούν αφήγημα, επικοινωνία αλλά
και επιπλέον προβληματισμό. Η τεχνική δεν πρέπει να λείπει σε καμία περίπτωση,
καθώς αποτελεί το Α και το Ω κάθε εικαστικού έργου. Ο καλλιτέχνης θα πρέπει να
είναι τεχνικά καταρτισμένος, έτσι ώστε να μπορεί ν΄ αντεπεξέλθει σε κάθε νέα
πρόκληση και να δημιουργεί με κάθε μέσο που έχει διαθέσιμο.

Πως
αντιλαμβάνεσαι την Τέχνη και πως την προσδιορίζεις;

Η Τέχνη
είναι κάτι αμφισβητούμενο, εκεί που λες πως την έχεις ορίσει εκεί έχει φύγει και
επαναπροσδιορίζεται μόνη της. Έτσι κάθε φορά, κάθε μέρα, έρχεσαι σε σύγκρουση
με τον ίδιο σου τον εαυτό, επανεξετάζοντας πράγματα που πριν θεωρούσες
δεδομένα.

Στις
Καλές Τέχνες οι εικαστικοί χρησιμοποιούν υλικά για να δημιουργήσουν έργα. Σε
ποιο βαθμό αυτά επηρεάζουν το αποτέλεσμα; Υπάρχει η γνώση και οι προϋποθέσεις
οι καλλιτέχνες μέσω της εκπαίδευσής και μαθητείας τους να διδάσκονται την
τεχνολογία των υλικών που χρησιμοποιούν;

Τα υλικά αποτελούν ένα πολύ σημαντικό κομμάτι
της Τέχνης. Τα χρώματα καθώς και όλα τα υπόλοιπα στην κάθε τους μορφή
χρησιμοποιούνται για διαφορετικούς λόγους και με διαφορετικούς τρόπους,
προσδιορίζοντας το κάθετί. Όσον αφορά την εκπαιδευτική διαδικασία θα έπρεπε να
υπάρχουν μαθήματα – εργαστηριακά και θεωρητικά – σχετικά με την τεχνολογία των υλικών, κάτι το οποίο
εμφανίστηκε μόλις τα τελευταία χρόνια, αλλά απ΄ όσο γνωρίζω δεν έγινε καθεστώς.
Οι εικαστικοί έχουν ανάγκη να γνωρίζουν καλά τα όσα αφορούν τα υλικά με τα
οποία δουλεύουν, αφού είναι οι πρώτες ύλες για όσα παράγουν.

Η
χειρωναξία είναι χαρακτηριστικό των εικαστικών καλλιτεχνών. Ασπάζεσαι την άποψη
αυτή;

Απόλυτα!
Χειρωνάκτες
εικαστικοί που αναμετριούνται με τις επιφάνειες που δουλεύουν, προκειμένου ν΄
αποδώσουν αυτό που θέλουν ως έργο.

Ποια
είναι η πραγματικότητα τελικά σε ότι αφορά τα χρήματα που κερδίζουν οι
εικαστικοί στη χώρα μας από την εργασία τους;

Οι εικαστικοί στην Ελλάδα δεν πληρώνονται
γιατί όλοι θεωρούν πως μέσω της Τέχνης τους απλά εκφράζονται και δεν
εργάζονται, καταναλώνοντας σημαντικό αριθμό εργατοωρών, που σε κάθε άλλη
περίπτωση θα πληρώνονταν αδρά. Αυτή είναι μια ζοφερή δυστυχώς πραγματικότητα
και σχεδόν φαντάζει αδύνατο ν’ αλλάξει.

Και στα ζωγραφικά σου έργα αλλά και στα χαρακτικά σου οι μορφές – ανθρώπινες ή μη – είναι πάντα πρωταγωνίστριες. Ανθρωποκεντρισμός ή απλά συνήθεια;

Στα έργα μου χρησιμοποιώ διάφορες προσωπικότητες, ανθρώπους της καθημερινότητας που με κάποιον τρόπο τους γνώρισα, ήρθα σ΄ επαφή μαζί τους, ζώντας την αλληλεπίδραση της επικοινωνίας ( π.χ. η μαμά του Θανασάκη ).

Αρκετά απ΄ τα έργα μου είναι συμβολικά και βιωματικά συγχρόνως, κουβαλώντας το κάθε ένα από αυτά το δικό του σενάριο. Πολλές φορές ωστόσο ο ίδιος μου ο εαυτός – εγώ η ίδια – γίνομαι υποκείμενο στα όσα δημιουργώ. Ζωγραφίζω εμένα, χαράζω τη μορφή μου, τυπώνομαι ξανά και ξανά. Πότε έτσι και πότε αλλιώς. Δε διστάζω να το κάνω, αφού, όπως σου είπα και νωρίτερα όλο αυτό είναι ακραία βιωματικό.

Αν κοίταζες λίγο βαθύτερα μέσα σου θα έβλεπες ίσως και μια δόση ναρκισσισμού;

Ο ναρκισσισμός είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα των καλλιτεχνών. Ουσιαστικά πρόκειται για την αιτία, που πολλές φορές γίνεται πάθος και ίσως κάποιες από αυτές καταλήγει στη ματαιοδοξία. Σίγουρα έχω λίγο κι απ΄ αυτό. Θέλω να ελπίζω πως μετά από τόσα χρόνια δουλειάς κι ενασχόλησης με τα εικαστικά έχω καταφέρει να κρατώ χαμηλά το ύψος του ναρκισσισμού μου, μην προβάλλοντας εμμονικά τον εαυτό μου, προκαλώντας στους άλλους αρνητικά συναισθήματα.

Αισθάνεσαι πως όλα όσα πρεσβεύεις μέσω της Τέχνης σου γίνονται εύκολα αντικείμενο ενασχόλησης ή στοχασμού από ένα ευρύ κοινό ή ορισμένες φορές γίνεσαι δίχως να το επιδιώκεις καν, θύμα ενός άκρατου ελιτισμού, που έτσι κι αλλιώς επικρατεί εδώ και πολλά χρόνια στον εικαστικό χώρο;

Αυτό που λες ισχύει, ιδιαίτερα στην Ελλάδα. Τα χρόνια που έζησα στην Αμερική δεν το βιώσα τόσο έντονα, στην Ελλάδα όμως τα πράγματα είναι κάπως έτσι. Τα τελευταία χρόνια παρόλα αυτά τα πράγματα έχουν αλλάξει προς το καλύτερο κι αυτό έχει ως αποτέλεσμα το άνοιγμα της αγοράς, όπου μπορούν να λειτουργήσουν ευκολότερα άνθρωποι με πιο χαμηλά προσωπικά προφίλ, δίχως να χρειάζεται πάντοτε η έξωθεν βοήθεια.

Έτσι κι αλλιώς η Τέχνη πρέπει να είναι προσβάσιμη σε όλους κάθε στιγμή, από τη γιαγιά μέχρι και τον μαθητή. Τι θα καταλάβει ο καθένας απ΄ αυτούς είναι θέμα σχετικό αλλά παραμένει ουσιαστικό και πάντοτε ζητούμενο. Αυτό που δεν είναι ζητούμενο πάντοτε είναι η εμπορικότητα της Τέχνης, αφού παραμένει στην υποκειμενική κρίση και βούληση του κάθε καλλιτέχνη._

Η συνέντευξη έγινε τον Ιούλιο του 2017 ( λίγο καιρό πριν την παρουσίαση της πτυχιακής εργασίας της Βιβής Παπαδημητρίου στη χαρακτική ) στο Παλαιό Φάληρο ανάμεσα σε δεκάδες έργα της. Τα κείμενα, η επιμέλεια και το φωτογραφικό υλικό είναι του Ζώη Σπ. Κουτρούλη για

το www.itsonlyarts.com