5 Οκτωβρίου 2024

Στη δράση – έκθεση με τίτλο «Καρδιά εκτός σώματος» στον καλλιτεχνικό πολυχώρο «Βρυσάκι» ( Φωτορεπορτάζ ).

Η
Δέσποινα Πανταζή εργάζεται στον Δήμο Κορυδαλλού. Με την υποστήριξη και άλλων
καλλιτεχνών, της διοίκησης, του Δήμου και του Δικτύου Πολιτισμού και εκπαίδευσης
για τις φυλακές Κορυδαλλού μπόρεσε να έρθει σ’ επαφή με το σχολείο δεύτερης
ευκαιρίας των φυλακών. Διευθυντής του σχολείου, την εποχή όπου έγιναν τα πρώτα
βήματα του εγχειρήματος, ήταν ένας ιδιαίτερα χαρισματικός άνθρωπος, ο Θεολόγος
καθηγητής Γεώργιος Ζουγανέλης. Ο Ζουγανέλης με τη δράση του κατάφερε να
ζωντανέψει πλήθος προσδοκιών και οραμάτων του ίδιου αλλά και πολλών άλλων.
Υπήρξε ο εμψυχωτής όχι μόνο για τη Δέσποινα Πανταζή μα και για όσους
μοιράστηκαν με τον ίδιο τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς του για το
εκπαιδευτικό σύστημα, το σύστημα σωφρονισμού, τον κοινωνικό αποκλεισμό και την
αποξένωση του ανθρώπου, απ’ όσα τον οδηγούν στην πρόοδο και τη μόρφωση. Το έργο
του ωστόσο δε θα μπορούσε να σάρκα και οστά και να πραγματωθεί αν δεν υπήρχαν
δίπλα του άξιοι συμπαραστάτες 

συνεργάτες όλα αυτά τα χρόνια…

Η
ομαδική εικαστική έκθεση «η καρδιά εκτός σώματος» στον καλλιτεχνικό πολυχώρο
«Βρυσάκι» αποτέλεσε έναν ελάχιστο φόρο τιμής στο δάσκαλο αλλά και άνθρωπο
Γεώργιο Ζουγανέλη, που με τη φυσική του παρουσία και τα έργα του ενέπνευσε
δεκάδες ανθρώπους στο να οραματιστούν τα ίδια πράγματα και να μετατρέψουν τους
πόθους αλλά και τις ανησυχίες τους σε Τέχνη αλλά και κοινωνικό έργο.

Η
εικαστικός
Βίκυ Σαμουηλίδου
επισκέφθηκε το σχολείο 2
ης ευκαιρίας την 24η Μαρτίου
2017. Βρήκε μόνο 4 μαθητές, αφού οι περισσότεροι βρίσκονταν σε διάφορες άλλες
εργασίες απασχολημένοι, προετοιμάζοντας τη γιορτή της 25
ης. Συζήτησε
μαζί τους εστιάζοντας στο γεγονός του φυλακισμένου σώματος που όμως μπορεί να
ταξιδέψει και νοητά να βρίσκεται μακριά, εκτός φυλακής, αφού η καρδιά του δε
φυλακίζεται. Κατά τη διαδικασία της δημιουργίας οι μαθητές – κρατούμενοι
απέδωσαν αρχικά έργα με πολύ σκούρες αποχρώσεις, κυρίως μαύρες και καφέ, κάτι
που στην πορεία άλλαξε, αλλάζοντας συγχρόνως και τη διάθεση όλων. Τα χρώματα
έγιναν πιο φωτεινά, πιο ζωντανά, πιο χαρούμενα και η εικαστικός δημιούργησε ένα
εξαιρετικό κολάζ πάνω σε δικό της μεγάλο έργο που απεικόνιζε ανθρώπινες μορφές.

Η
Έφη Παπαϊωάννου επισκέφθηκε το
σχολείο δύο φορές. Ήταν η πρώτη από την ομάδα των συμμετεχόντων στην έκθεση
εικαστικών που ήρθε σ’ επαφή με τους μαθητές του σχολείου. Γι’ αυτόν τον λόγο –
όπως λέει κι η ίδια – τους έδωσε τη δυνατότητα να δουλέψουν πιο ελεύθερα πάνω
σε υλικά που η ίδια επέλεξε. Ακτινογραφικά φιλμ έγιναν οι καμβάδες των μαθητών,
φυσικά υλικά, όπως ο πάπυρος κι ο πηλός, έγιναν τα μέσα έκφρασης μιας
πραγματικά ομαδικής δουλειάς.

Στο δεύτερο εργαστήριο που ακολούθησε η
εικαστικός προέτρεψε τους μαθητές να ζωγραφίσουν πάνω σε μακό μπλουζάκια, τα
οποία οι ίδιοι θα φορούσα μετά. Πολλοί απ’ τους μαθητές – κρατούμενους
παραδέχθηκαν τη θεραπευτική δύναμη  της
Τέχνης κι εξομολογήθηκαν πως ενώ αρχικά ήταν πολύ διστακτικοί και δύσπιστοι
στην όλη διαδικασία και δράση μετά από λίγο εξεπλάγησαν με το πόσο διαφορετικά
αισθάνθηκαν μέσα από αυτό, και πόσο θετική επίδραση είχε όλο αυτό στον ψυχισμό
και τη διάθεση τους. Οι ηλικίες των μαθητών με τις οποίες δούλεψε η Έφη
Παπαϊωάννου ήταν μεταξύ 24 και 55 ετών. Βιώνοντας όλα αυτά πιστεύει πως η
έκφραση σκέψεων, ιδεών και συναισθημάτων μέσω της Τέχνης είναι πολύ σημαντική
για τον άνθρωπο και ειδικά για όσους ζουν κάτω από ακραίες συνθήκες, όπως αυτές
του εγκλεισμού. Θεωρεί πως η συγκεκριμένη δράση πρέπει να συνεχιστεί
απρόσκοπτα, φέρνοντας όσο το δυνατόν ακόμα καλύτερα αποτελέσματα.

Η
Αυγή Τόπακα χρησιμοποίησε το μάτι ως
κεντρική ιδέα της δικής της εικαστικής δημιουργίας σε σχέση με την «καρδιά
εκτός σώματος». Το βλέπει ως διέξοδο της ψυχής, δίνοντας τη δική της ερμηνεία
στον κεντρικό τίτλο της εικαστικής έκθεσης στην οποία συμμετέχει. Κλείνοντας τα
μάτια ο άνθρωπος βλέπει όλα όσα κυριαρχούν στον φαντασιακό χώρο, στ’ όνειρο και
το υποσυνείδητο. Όσα βλέπουμε έχοντας ανοικτά τα μάτια πολλές φορές δεν είναι
ορατά και γίνονται μόνο σαν τα κλείσουμε. Με αυτόν τον τρόπο ο καθένας μπορεί
να δημιουργήσει και να «βγάλει» όσα κρύβει μέσα του, αλλά δεν τολμά τις
περισσότερες φορές να εκφράσει. Το μάτι εν τέλει λειτουργεί ως «κλειδαρότρυπα»,
που δίνει τη δυνατότητα της επαφής με αυτό που είναι πάντοτε πίσω από την
κλειστή πόρτα, και δε δύναται κανείς να δει, έχοντας απλώς ανοικτά τα βλέφαρα.

Η
Δέσποινα Πανταζή υπό τον ήχο των
μελωδιών του
Vivaldi
άφησε
το δικό της εικαστικό στίγμα στο σχολείο δεύτερης ευκαιρίας των κρατουμένων των
φυλακών Κορυδαλλού. 
Η επιμελήτρια της έκθεσης όντας επηρεασμένη από το όραμα
και το τεράστιο έργο που άφησε ως παρακαταθήκη ο Θεολόγος καθηγητής Γεώργιος
Ζουγανέλης προσπαθεί σε κάθε της επαφή με τους μαθητές – κρατουμένους να τους
εμπνεύσει και να κάνει το ενδιαφέρον τους για την Τέχνη μεγαλύτερο, προωθώντας
τον Πολιτισμό και την πνευματική πρόοδο. Μέσω των μαθημάτων της δείχνει στους
μαθητές της τον δρόμο για ένα ταξίδι ονειρικό, δίχως έγνοιες και καγκελόφραχτα
όρια, δίνοντάς τους την ευκαιρία να βγουν παραέξω από τα στενά όρια της φυλακής
και του ελεγχόμενου περιβάλλοντος που ζουν. Νοητές διαδρομές γεμάτες αισιοδοξία,
δημιουργικά παιχνίδια και πολλά χρώματα, που ζωντανεύουν την καρδιά και την
τοποθετούν τελικά εκτός σώματος.

Ο
Κίμων Αξαόπουλος ως φωτογράφος
αντιμετώπισε κυρίως το πρόβλημα του εξοπλισμού εντός του χώρου των φυλακών.
Λόγω των κανόνων ασφαλείας δεν ήταν δυνατόν να εισάγει στους χώρους των φυλακών
αλλά και του σχολείου φωτογραφικό εξοπλισμό, παρά μόνο κάποιον υποτυπώδη που θα
ενέκρινε η διοίκηση. 
Ο Αξαόπουλος είναι από τους πρώτους που επισκέφθηκαν το
σχολείο τα προηγούμενα χρόνια, προσπαθώντας να εμφυσήσει στους μαθητές –
κρατουμένους την αγάπη για τη φωτογραφία αλλά και την Τέχνη γενικότερα. 
Στην
έκθεση «η καρδιά εκτός σώματος» παρουσίασε ελάχιστες φωτογραφίες που
τραβήχτηκαν από τους μαθητές – κρατούμενους εντός των φυλακών Κορυδαλλού, αλλά
και ένα δικό του υπέροχο έργο σε τρία μέρη. 


Η
εικαστικός
Ρούλα Αναγνώστου είναι
δημιουργός διαδραστικών έργων, εγκαταστάσεων και γλυπτών, όπου ο θεατής
συμμετέχει πάντα ενεργά. 



Στην προηγούμενη συμμετοχή  της – στα πλαίσια του συγκεκριμένου project με το
σχολείο 2ης ευκαιρίας – ενσωμάτωσε και παρουσίασε ως ενιαίο έργο τα
έργα των μαθητών – κρατουμένων πάνω σε μια δική της κατασκευή. 
Στη φετινή
έκθεση  μια εξαιρετική φωτογραφία καθώς
και μια εγκατάσταση κατασκευασμένη από αγαπημένα της υλικά ήταν τα έργα με τα
οποία συμμετείχε δηλώνοντας παρών γι’ ακόμα μια φορά. Η αναζήτησή της είναι
συνεχής προκειμένου να προσεγγίσει τους μαθητές – κρατουμένους, χρησιμοποιώντας
οτιδήποτε έχει στη διάθεσή της, είτε με συμβολικό τρόπο ή απόλυτα κυριολεκτικά:
Νήματα, σχοινιά, σύρμα, πηλό ή υψηλής τεχνολογίας μέσα, δημιουργώντας έργα που
προκαλούν στη συμμετοχή και την επικοινωνία.

Κείμενα/Επιμέλεια/Φωτογραφίες: Ζώης Σπ. Κουτρούλης για το www.itsonlyarts.com