3 Οκτωβρίου 2024

Αλεξία Ψαραδέλη «Οι Mīres των Κυκλάδων». Ατομική έκθεση στο Πολιτιστικό Κέντρο Μαριάνθη Σίμου στον Αρτεμώνα Σίφνου.

Εγκαίνια: 20 Ιουλίου στις 20:00 | Διάρκεια: 19.07.2024 – 28.07.2024

PSARADELLI_MOIRES_COVER

Η Αλεξία Ψαραδέλη παρουσιάζει την ατομική έκθεση Οι Mīres των Κυκλάδων στο Πολιτιστικό Κέντρο Μαριάνθη Σίμου στον Αρτεμώνα Σίφνου, το Σάββατο 20 Ιουλίου στις 20:00. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 28 Ιουλίου 2024.

Οι Mīres των Κυκλάδων

Οι Mīres των Κυκλάδων αποτελούν το τελευταίο κεφάλαιο της ενότητας Mīres της καλλιτέχνιδας Αλεξίας Ψαραδέλη. Πρόκειται για ένα σώμα έργων που αρθρώνεται σπονδυλωτά μέσα από γλυπτικά, κεραμικά έργα, εγκαταστάσεις και σχεδία δημιουργώντας ένα κέλυφος-καταφύγιο που εσωκλείει αφηγήσεις συν-τριβής και τρυφερότητας. Χρησιμοποιώντας έντεχνα την παρήχηση των λέξεων «μοίρες» και «μηροί» και απηχώντας ταυτόχρονα την σιφνέικη παράδοση της αγγειοπλαστικής, τα σύγχρονα κεραμικά γλυπτά της εικαστικού αφηγούνται τις «Μοίρες των Μηρών»∙ αλληγορικές ή πραγματικές ιστορίες ευθραυστότητας και ενδυνάμωσης γυναικών και θηλυκοτήτων.

 

Με γνώμονα τη λαϊκή παράδοση που θέλει τους τεχνίτες κεραμιδιών να καλουπώνουν τους μηρούς των γυναικών τους, ως πρότυπο για το υλικό «επιστέγασης» των οίκων τους, η εικαστικός δημιουργεί εκμαγεία από μηρούς γυναικών, μεταπλάθοντας την οργανική ύλη, σε εύπλαστο δοκίμιο ή δομικό υλικό. Άλλοτε διπλοί και άλλοτε μονοί ή συνετμημένοι οι γυναικείοι (κεραμικοί) μηροί δημιουργούν μία πορώδη αρματούρα, την «πανοπλία» των πολλαπλών ρόλων που καθημερινά και διαχρονικά χρειάζεται να ενδυθεί μία γυναίκα. Καθώς ο πηλός στεγνώνει, εφυαλώνεται και σκληραίνει, η κάθε «μοίρα του μηρού», η κάθε γυναικεία ταυτότητα θωρακίζεται.

 

Από την ελληνική μυθολογία και τις νύμφες Κυκλάδες, κόρες του τιτάνα Ωκεανού και της τιτανίδας Τηθύος, «προκάλεσαν» τη μοίρα τους εξοργίζοντας τον Ποσειδώνα, ο οποίος τις μεταμόρφωσε τιμωρητικά σε νησίδες, έως τις γεωλογικές καταγραφές για την «ανάδυση» των Κυκλάδων από την Αιγαιίδας […] οι Κυκλάδες, αντικατοπτρίζονται στα έργα της καλλιτέχνιδας ως θραύσματα της μητέρας γης ή απότοκο της οργής κάποιου θεού σε θηλυκές οντότητες.

 

Το επιτοίχια γλυπτά της αναφέρονται στην γυναίκα θρηνωδό της Μάνης και της Κρήτης, την μοιρολογίστρα, την πρώτη γυναίκα που αποκτά δημόσιο λόγο και μέσα από την εξύμνηση των νεκρών, φροντίζει να κοινοποιεί παράπονα, αδικίες και αλήθειες, αποκτώντας θέση επιρροής.

 

Τα σχέδια της Ψαραδέλη σχολιάζουν άλλοτε άμεσα κι άλλοτε έμμεσα τους περιορισμούς που υφίσταται μία γυναικεία ταυτότητα στο περιβάλλον του σπιτιού της. «Εντοιχισμένα» σώματα, άκρα που εξέχουν και σώματα που είναι παρόντα δια της απουσίας τους, θαμμένα κάτω από ένα σωρό κεραμιδιών επιβεβαιώνουν την αντικαρτεσιανή θέση του υπαρξιστή Σαρτρ πως το σώμα είναι ο εαυτός, αλλά και ο εαυτός είναι το σώμα.

Απόσπασμα απο το επιμελητικό κείμενο της Ιστορικού τέχνης και επιμελήτριας Βίκυς Τσίρου

 

Mīres
Αλεξία Ψαραδέλη, Άποψη εγκατάστασης, 2023, κεραμικά, δομικό πλέγμα, © Γ. Δημητρακόπουλος

 

Περισσότερα για την Αλεξία Ψαραδέλη


Η Αλεξία Ψαραδέλη ( Αθήνα,1991 ) είναι εικαστικός, με έδρα την Αθήνα. Με κυρίαρχα υλικά το ύφασμα, το πηλό και τις stop-motion βιντεοπροβολές δημιουργεί εγκαταστάσεις- αφηγηματικούς χώρους όπου πραγματεύεται έννοιες όπως η μνήμη, η ανάμνηση και η αλλοίωση που προκαλεί σε αυτές ο χρόνος. Αποφοίτησε από την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών ( 2009- 2014 ) με διάκριση και συνέχισε τις σπουδές της στο Edinburgh College of Art ( 2015-2016 ) ως υπότροφος του Ιδρύματος Ωνάση. Κατά τη διάρκεια των μεταπτυχιακών σπουδών της απονεμήθηκε η υποτροφία Andrew Grant Bequest απο το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου. Έχει συμμετάσχει σε workshops και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα, το Βέλγιο και τη Σκωτία, ενω το 2023 παρουσίασε τη πρώτη ατομική έκθεση με τίτλο “Mīres” στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα, ένα γλυπτικό σώμα δουλειάς που πραγματεύεται τη μετατροπή της γυναικείας φύσης σε δομικό υλικό και την έννοια της γυναικείας θυσίας από τη Βαλκανική λαογραφία έως τη σύγχρονη κοινωνία.

 

Πληροφορίες:


Εγκαίνια: 20 Ιουλίου στις 20:00

Διάρκεια: 19.07.2024- 28.07.2024

Χώρος: Πολιτιστικό Κέντρο Μαριάνθη Σίμου, Αρτεμώνας

Ωράριο λειτουργίας έκθεσης:  Καθημερινά 19:00 – 22:00 και κατόπιν ραντεβού

Επικοινωνία: τηλ:+30 6945139225 / email: psaradelialexia@gmail.com

https://dimos.sifnos.gr

Με την υποστήριξη του Δήμου Σίφνου

 

 

 

Οι Mīres των Κυκλάδων αποτελούν το τελευταίο κεφάλαιο της ενότητας Mīres της καλλιτέχνιδας Αλεξίας Ψαραδέλη. Πρόκειται για ένα σώμα έργων που αρθρώνεται σπονδυλωτά μέσα από γλυπτικά, κεραμικά έργα, εγκαταστάσεις και σχεδία δημιουργώντας ένα κέλυφος-καταφύγιο που εσωκλείει αφηγήσεις συν-τριβής και τρυφερότητας. Χρησιμοποιώντας έντεχνα την παρήχηση των λέξεων «μοίρες» και «μηροί» και απηχώντας ταυτόχρονα την σιφνέικη παράδοση της αγγειοπλαστικής, τα σύγχρονα κεραμικά γλυπτά της εικαστικού αφηγούνται τις «Μοίρες των Μηρών»∙ αλληγορικές ή πραγματικές ιστορίες ευθραυστότητας και ενδυνάμωσης γυναικών και θηλυκοτήτων.

Με γνώμονα τη λαϊκή παράδοση που θέλει τους τεχνίτες κεραμιδιών να καλουπώνουν τους μηρούς των γυναικών τους, ως πρότυπο για το υλικό «επιστέγασης» των οίκων τους, η εικαστικός δημιουργεί εκμαγεία από μηρούς γυναικών, μεταπλάθοντας την οργανική ύλη, σε εύπλαστο δοκίμιο ή δομικό υλικό. Άλλοτε διπλοί, όπως στα έργα Mīres, και άλλοτε μονοί ή συνετμημένοι, όπως στα έργα Union fait la force, οι γυναικείοι μηροί δημιουργούν μία πορώδη αρματούρα, την «πανοπλία» των πολλαπλών ρόλων που καθημερινά και διαχρονικά χρειάζεται να ενδυθεί μία γυναίκα. Καθώς ο πηλός στεγνώνει, εφυαλώνεται και σκληραίνει, η κάθε «μοίρα του μηρού», η κάθε γυναικεία ταυτότητα θωρακίζεται.

 

Στην ελληνική μυθολογία οι νύμφες Κυκλάδες, κόρες του τιτάνα Ωκεανού και της τιτανίδας Τηθύος, «προκάλεσαν» τη μοίρα τους εξοργίζοντας τον Ποσειδώνα, ο οποίος τις μεταμόρφωσε τιμωρητικά σε νησίδες. Οι γεωλογικές καταγραφές δε αναφέρουν πως η «ανάδυση» των Κυκλάδων προέκυψε ύστερα από σεισμικές, γεωλογικές αναστατώσεις της Αιγαιίδας ή Αιγηίδας, μιας ενιαίας και αδιαίρετης γης που κάλυπτε την περιοχή του σημερινού Αιγαίου και εκτεινόταν μεταξύ του Ιονίου πελάγους, της Μικράς Ασίας και των νότιων ακτών της Κρήτης. Από τον «κατακερματισμό» της Αιγηίδας γεννήθηκαν οι Κυκλάδες. Οι νύμφες Κυκλάδες, ως θραύσματα της μητέρας γης ή απότοκο της οργής κάποιου θεού σε θηλυκές οντότητες, αντικατοπτρίζονται στην τριλογία των έργων Ενώσεις, θραύσματα θηλυκοτήτων, Unions (fragments of femininities).

Έχοντας ως αναφορά τις γυναίκες θρηνωδούς της Μάνης και της Κρήτης, η καλλιτέχνιδα διερευνά στα έργα Μηρολόγια (Lamentiles) την άρρηκτη σύνδεση του γυναικείου φύλου με τη φροντίδα όχι μόνο του οίκου αλλά και της κοινότητας. Η μοιρολογίστρα, η πρώτη γυναίκα που αποκτά δημόσιο λόγο μέσα από την εξύμνηση των νεκρών, είναι μια απόκοσμη και ταυτόχρονα οικεία μορφή. Επιφορτισμένη με το βαρύ καθήκον του θρήνου και κάμπτοντας τεχνηέντως τα όρια του μοιρολογιού τιμά το νεκρό, ενόσω αποσυμφορεί με την θρηνωδία της τον πόνο της οικογένειας και της κοινότητας. Παράλληλα φροντίζει να κοινοποιεί παράπονα, αδικίες και αλήθειες, αποκτώντας θέση επιρροής. Χρησιμοποιώντας στα δικά της Μηρολόγια τον κάναβο του δομικού πλέγματος ως άλλο πεντάγραμμο, η Ψαραδέλη εντάσσει σε αυτό συνθέσεις κεραμικών μηρών, σαν σημειώσεις στον χώρο και εικονοποιήσεις των ενδεκασύλλαβων ή δωδεκασύλλαβων μοιρολογιών.

Σε αυτό το πλαίσιο, οι Mīres παραπέμπουν συνειρμικά και στις αρχαίες Μοίρες. Κλωθώ, Λάχεσις και Άτροπος, κάθε μία από τις οποίες ήταν επιφορτισμένη με έναν ρόλο για τη ζωή των ανθρώπων. Η πρώτη να υφαίνει το νήμα της ζωής τους, η δεύτερη να μοιράζει τους κλήρους τους και η τρίτη να σφραγίζει αναπότρεπτα το πεπρωμένο τους.

Η σειρά επιτοίχιων σχεδίων με τίτλο Femme Maisons (Γυναίκες-Οίκοι) δεν αποτελούν ελεύθερες ερμηνείες της λαϊκής τέχνης της κεραμιδοποιίας σε γυναικείους μηρούς, όπως μία πρώτη ανάγνωση της εικόνας θα υπονοούσε. Τα σχέδια σχολιάζουν άλλοτε άμεσα κι άλλοτε έμμεσα τους περιορισμούς που υφίσταται μία γυναικεία ταυτότητα στο περιβάλλον του σπιτιού της. «Εντοιχισμένα» σώματα, άκρα που εξέχουν και σώματα που είναι παρόντα δια της απουσίας τους, θαμμένα κάτω από ένα σωρό κεραμιδιών επιβεβαιώνουν την αντικαρτεσιανή θέση του υπαρξιστή Σαρτρ πως το σώμα είναι ο εαυτός, αλλά και ο εαυτός είναι το σώμα.

Διευρύνοντας, τέλος, την ρήση του φιλοσόφου πως το σώμα είναι η αδιαμεσολάβητη μορφή της ύπαρξής μας, οι «Μοίρες των Κυκλάδων» της Αλεξίας Ψαραδέλη υπογραμμίζουν πως στο σώμα, όχι μόνο με τη σαρκική έννοια, αλλά και με την κοινωνική, πολιτική και βιολογική του υπόσταση στεγάζει – όπως τα θραύσματα των κεραμικών μηρών – την ενσώματη μνήμη, το τραύμα και την τέρψη, και προτείνει την φροντίδα ως αντίβαρο στις ιστορίες σύνθλιψης.

 

Bίκυ Τσίρου
Ιστορικός Τέχνης, Επιμελήτρια

 

Mīres
Αλεξία Ψαραδέλη, Μηρολόι, 2024, κεραμικά, δομικό πλέγμα, 70×100 cm