“Athens Dies In Dreams At Sunrise” του Αλέξανδρου Τζάννη από τον οργανισμό ΝΕΟΝ

Γράφει η Έλενα Ντάκουλα

ATHENS DIES IN DREAMS AT SUNRISE

Ο Οργανισμός ΝΕΟΝ αξιοποιεί το παλιό λατομείο στον λόφο του Φιλοπάππου και παρουσιάζει την έκθεση Athens Dies In Dreams At Sunrise του Αλέξανδρου Τζάννη, σε επιμέλεια Γαλήνης Νώτη. Η νέα ανάθεση εντάσσεται στο πρόγραμμα Έργο στην Πόλη 2025.

Η έκθεση αναπτύσσεται στη νότια πλευρά του λόφου, εκεί όπου το 2003 οι αρχιτέκτονες Μπούκη Μπαμπάλου-Νουκάκη και Αντώνης Νουκάκης δημιούργησαν μια ανοιχτή υποδομή για υπαίθρια γλυπτική, μια κατασκευή που αγκιστρώνεται στον βράχο αλλά έμεινε ουσιαστικά ανενεργή. Πάνω σε αυτόν τον «σκελετό» εγκαθίσταται το γλυπτό-«παράσιτο» του Τζάννη, το οποίο εμβαθύνει στη σχέση ξενιστή και οργανισμού όχι ως σύγκρουση αλλά ως συνεξέλιξη.

Η δουλειά συνδέεται με τη σειρά «Παράσιτα» (2017–), δομές από σίδηρο και μαγνήτες που προσκολλώνται σε κτίρια της πόλης ως ίχνη ζωής και οικειοποίησης. Στην έκθεση, αυτή η λογική μεταφέρεται στο φυσικό τοπίο: οι μορφές μοιάζουν να αναδύονται από το έδαφος, μεταβάλλοντας τον ρυθμό και την ανάγνωση του χώρου. Η αυστηρή γεωμετρία του έργου επανανοηματοδοτεί την υπάρχουσα αρχιτεκτονική, ενώ η αναφορά στη μηδική —φυτό του λόφου που επανέρχεται μετά την ξηρασία— εισάγει μια μεταφορά για τον κυκλικό χρόνο της πόλης.

Στη βάση του γλυπτού ενσωματώνονται «πετρωμένες» αθλητικές μπλούζες, απόηχος της rave σκηνής των ’90s και των αυτοσχέδιων πάρτι του Φιλοπάππου. Λειτουργούν σαν υλικά-φορείς μνήμης, μετατρέποντας τη δομή σε σημείο συλλογικής αναπόλησης. Ο τίτλος Athens Dies In Dreams At Sunrise τοποθετεί αυτή τη μνήμη στη μετάβαση από τη νύχτα στο ξημέρωμα —στιγμή όπου το όνειρο σβήνει αλλά αφήνει το ίχνος του.

Photos @Natalia Tsoukala

Ο καλλιτέχνης αναφέρει ότι τον εντυπωσίασε η κάθετη, σχεδόν βίαιη τομή του παλιού νταμαριού σε σχέση με την οριζόντια κατασκευή των αρχιτεκτόνων. Η έννοια του «γαντζώματος» αποτέλεσε κεντρικό άξονα: μια δομή που πατά στον βράχο χωρίς θεμέλια, στοιχείο που συνέδεσε άμεσα με τη δική του έρευνα γύρω από το παράσιτο. Ένα παράσιτο είναι μικρό αλλά μπορεί να αναστατώσει ολόκληρο το σύστημα· και στη σχέση ξενιστή–παρασίτου η αλληλεξάρτηση συχνά γίνεται τόσο ισχυρή που τα όρια θολώνουν. Έτσι γεννήθηκε η ιδέα ενός «τεράστιου παρασίτου» που απλώνεται πάνω στην οριζόντια πλατφόρμα, τονίζοντας την πράξη του γαντζώματος.

Η ίδια η πλατφόρμα, παρότι δεν χρησιμοποιήθηκε όπως είχε σχεδιαστεί, απέκτησε νέα ζωή από τους κατοίκους της περιοχής — ομάδες που έκαναν πάρτι, αθλητικούς συλλόγους, αναρριχητές, περιπατητές. Αυτή η άτυπη οικειοποίηση έγινε, για τον καλλιτέχνη, μέρος της ιστορίας του τόπου και της εγκατάστασης.

Μέσα σε αυτό το πολυστρωματωμένο περιβάλλον, το έργο του Τζάννη προσθέτει μια νέα στρώση σε μια ήδη πυκνή τοπογραφία. Το παλιό λατομείο γίνεται τόπος συνύπαρξης μνήμης, φυσικής ύλης και καλλιτεχνικής χειρονομίας, ενώ ο ΝΕΟΝ συνεχίζει να αντιμετωπίζει την πόλη ως ζωντανό οικοσύστημα τέχνης.

Η έκθεση πραγματοποιείται σε συνεργασία με τη GREEN ATHENS | ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΠΟΣ – ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΡΑΣΙΝΟ, τον φορέα του Δήμου Αθηναίων που διαχειρίζεται τον Εθνικό Κήπο και το φυσικό–αρχαιολογικό πάρκο των Δυτικών Λόφων, συμβάλλοντας στην προστασία του οικοσυστήματος και στην ενεργοποίηση χώρων όπου φύση, ιστορία και σύγχρονη πολιτιστική πράξη συναντιούνται.

Η Έλενα Ντάκουλα σπούδασε Διαφήμιση και Δημόσιες Σχέσεις και εργάστηκε στο τμήμα Δημοσίων Σχέσεων της “AVINOIL S.A.” του Ομίλου Βαρδινογιάννη και της ημερήσιας εφημερίδας «Μεσημβρινή» του ιδίου Ομίλου καθώς και στο τμήμα Διεθνών Συναλλαγών της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας, στο υποκατάστημα της Βοστώνης.

Σταμάτησε να εργάζεται όταν γεννήθηκε το πρώτο της παιδί και επέστρεψαν στην Ελλάδα. Όταν ο χρόνος της το επέτρεψε έμαθε ισπανικά, κληρώθηκε στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και ολοκλήρωσε επιτυχώς το πρόγραμμα «Ισπανική Γλώσσα και Πολιτισμός».

Πιστεύοντας στη δια βίου μάθηση παρακολούθησε κύκλους σεμιναρίων για φιλοσοφία, τέχνη και πολιτισμό, τα οποία εκπονήθηκαν από την «Ακαδημία Πλάτωνα» και τον «Κωστή Παλαμά», υπό την αιγίδα του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Λάτρης της Αθήνας, δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον σε ό,τι αφορά τα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης με ενεργό συμμετοχή και εθελοντική εργασία σε αντίστοιχες ομάδες, συλλόγους και σωματεία.

Εκτός από τα ταξίδια και τη Σίφνο αγαπάει πολύ τα ζώα έχοντας ιδιαίτερη αδυναμία στις 7 οικόσιτες γάτες της.

Αρθρογραφεί στην https://www.athensvoice.gr και στο διαδίκτυο. Είναι παντρεμένη και έχει δύο κόρες.