«Τα ζωγραφιστά κεραμικά της Κατερίνας Γιάννακα», της Έλενας Ντάκουλα.

Συνάντησα
την Κατερίνα Γιάννακα την παραμονή των εγκαινίων της ατομικής της
έκθεσης στην γκαλερί Ευριπίδη. Η χειραψία της θερμή και σφικτή, το χαμόγελό της
αυθόρμητο και ζεστό, το βλέμμα της
γελαστό και καθαρό. Από την πρώτη στιγμή
αισθάνθηκα ότι την γνώριζα χρόνια.

Από τα εγκαίνια της έκθεσης. Η Κατερίνα Γιάννακα με την Ιριδα Κρητικού και τον Νίκο Βατόπουλο.

Πριν
αρχίσουμε την κουβέντα είχα την ευκαιρία
να δω την δουλειά της, τα έργα ζωγραφικής στους τοίχους
και τα κεραμικά τοποθετημένα πάνω στα χαρτόκουτα. Η πρωτότυπη ιδέα
στησίματος και το σκεπτικό πίσω απ’ αυτό ήταν ότι, βαρέθηκε τα ίδια και τα ίδια. Ήθελε να
διαφοροποιηθεί από τα τετριμμένα. Και
όντως το πέτυχε. Το χαρτόνι στο φυσικό του χρώμα «δένει» αρμονικά με τα
κεραμικά τα περισσότερα εκ των οποίων είναι εμπνευσμένα από την φύση και σε
παραπέμπουν σ’ αυτήν.

Τα
κεραμικά της είναι μοναδικά, χρηστικά ή διακοσμητικά, ασύμμετρα αντικείμενα
διαφόρων μεγεθών, ζωγραφισμένα με έντονα,
ζωντανά χρώματα και ορισμένα δίνουν την εντύπωση ότι είναι
φτιαγμένα από ύφασμα, με
πτυχώσεις, χωρίς στατικότητα, σαν να τα
παίρνει ή να τα κουνάει κάποιος ή ο αέρας. Ένα πουγκί με πράσινες και μπλε
ρίγες σου δίνει την εντύπωση ότι σε περιμένει να το κλείσεις, τραβώντας το
πορτοκαλί κορδόνι. Βλέποντας την
μισοδιπλωμένη τσάντα, αισθάνεσαι ότι κάποια
μπήκε και την ακούμπησε εκεί
χαλαρά.

Τα
μοτίβα με τα λαμπερά χρώματά τους έχουν μία γοητευτική παιδικότητα και δημιουργούν
μία αισιοδοξία. Τα έργα της είναι αποτέλεσμα παντρειάς της ζωγραφικής με την
γλυπτική. Την ζωγραφική την σπούδασε, την γλυπτική την διδάχθηκε μόνη της αλλά αυτό δεν την εμπόδισε
από το να αποσπάσει το 2013 το πρώτο
Βραβείο στον Πανελλήνιο διαγωνισμό κεραμικής. Η ίδια δηλώνει: «Είμαι ζωγράφος. Αυτό ήθελα να κάνω από τότε που κατάλαβα τον
εαυτό μου. Αυτό σπούδασα, αυτό μελετάω
χρόνια τώρα». Η κεραμική προέκυψε στην πορεία, το 2006, μετά από μία πολύ
δύσκολη φάση της ζωής της, όπου τότε
αποφάσισε «ότι ήθελε οπωσδήποτε να κάνει κάτι με λάσπες». Μέσα σ’ ένα μήνα
έστησε το εργαστήριό της. Όπως λέει χαρακτηριστικά η ίδια «ενδόμυχα, ίσως
έψαχνα άλλες επιφάνειες πάνω στις οποίες θα ζωγράφιζα, γι’ αυτό και αποφάσισα
να τις κατασκευάσω μόνη μου…».

Τα
τελευταία 30 χρόνια της ζωής της μένει και εργάζεται στην Αίγινα, στο χωριό
Κυψέλη μαζί με τις… 16 γάτες της και τα σκυλιά της. Από μικρή ήθελε να ζήσει σε νησί. Δηλώνει
φυσιολάτρης. Λατρεύει τα χρώματά της
φύσης, τους ήχους της, την ησυχία της, τα πάντα της. Η επιλογή της Αίγινας σαν
μόνιμος τόπος κατοικίας ήταν συνειδητή
και ήλθε μετά από αρκετή αναζήτηση και ήταν κάτι για το οποίο ποτέ δεν
μετάνιωσε. Η Αίγινα, με την ιδιαίτερη ατμόσφαιρα, ποιότητα, φως και χρώμα που διαθέτει μίλησε στην καρδιά της
τελεσίδικα. Εκεί αισθάνεται καλά, εκεί ηρεμεί. Η Αίγινα έχει έναν τρόπο για να
την κρατάει κοντά της τέτοιο που για ένα
διάστημα έκανε πέντε ολόκληρα χρόνια να έλθει στην Αθήνα.

Η
ζωή της δεν ήταν εύκολη και όπως λέει, «η ζωή μου χρωστάει». Πέρασε σοβαρή
ασθένεια, αρρώστιες και θάνατο
αγαπημένων προσώπων αλλά κατάφερε να σταθεί στα πόδια της μέσα από την
δημιουργία.

Αν
και φαίνεται ιδιαίτερα κοινωνικό άτομο, δηλώνει μοναχική και ζει απομονωμένα. Το
εργαστήριό της είναι ο παράδεισος και το καταφύγιό της. Όσο δουλεύει γίνεται
εσωστρεφής αλλά, «κοινωνικοποιείται μέσω
των εκθέσεών της», όπως παραδέχεται. Η κεραμική είναι η ψυχαγωγία της αλλά και η εξωτερίκευση
εσωτερικών της αναγκών. Εκφράζεται μέσω του υλικού με το οποίο έχει μία σχέση
σχεδόν ερωτική. Πιάνει στα χέρια της τον
πηλό και αρχίζει μαζί του μία συνομιλία και ένα παιχνίδι, χωρίς να ξέρει από
την αρχή που θα φτάσει. Η όλη διαδικασία την διασκεδάζει και όπως ομολογεί, «την βοηθάει να διηγείται πράγματα προς τα
έξω». Δημιουργεί αυτό που κάνει πρώτα
την ίδια ευτυχισμένη και ασφαλώς χαίρεται όταν η δουλειά της αρέσει και στους
άλλους. «Η πιο φανατική θαυμάστρια μου, η αδελφή μου, μου
λέει ότι
μου τα συγχωρεί όλα όταν βλέπει
τα έργα μου», μου αποκαλύπτει, γελώντας.

Η
μεγάλη της έμπνευση είναι ο κήπος της και αυτό φαίνεται από τα σχέδια που
ζωγραφίζει πάνω στα κεραμικά αλλά και από τα χρώματα που χρησιμοποιεί. Άνετα
μπορείς να φανταστείς μία από τις πιατέλες
της, γεμάτη φρούτα, πάνω σ’ ένα
τραπέζι, σε μία καταπράσινη αυλή, σε πλήρη αρμονία με τον
χώρο.

Την
ρώτησα για το πώς ξεκίνησε τι ήταν αυτό
που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην καλλιτεχνική της πορεία και τι θα συμβούλευε τα
παιδιά που θα ήθελαν ν’ ασχοληθούν με
τον χώρο της τέχνης, χώρο με ιδιαίτερες δυσκολίες, ειδικά την εποχή μας. «Τα άκουσα από τον πατέρα μου όταν του είπα
ότι θέλω να σπουδάσω ζωγραφική στην Σχολή Καλών Τεχνών, αλλά δεν πτοήθηκα. Είχα την τύχη να έχω δασκάλους τον Ν.
Νικολάου και τον Γιάννη Μόραλη, χάρη στους οποίους ανακάλυψα και την
Αίγινα. Οι καιροί που ζούμε μας έχουν εξωθήσει να γίνουμε πιο μοναχικοί απ’ όσο καλεί το
επάγγελμά μας. Αλλά είναι πολύ σημαντικό
για κάποιον να εξερευνήσει τον εαυτό του
και να κάνει μόνο αυτό που του λέει το μέσα του, παρ’ όλες τις δυσκολίες. Αν κάποιος θέλει να ξεχωρίσει, δεν πρέπει να
αντιγράφει ιδέες. Πρέπει να κάνει ενδοσκόπηση. Αυτός είναι ο μοναδικός δρόμος. Και η Αίγινα
βοηθάει στην ενδοσκόπηση».

Η
Κατερίνα Γιάννακα ανήκει στους χαρισματικούς ανθρώπους που μπορούν με τα χέρια
τους να κατασκευάσουν κάτι χειροπιαστό,
το οποίο στη δική της περίπτωση δύο τέχνες έγιναν μία, παρουσιάζοντας
ένα αποτέλεσμα που διαθέτει μία μοναδική
ειλικρίνεια, στοιχείο που χαρακτηρίζει τόσο την ίδια όσο και τη δουλειά της. Το
πιο σημαντικό όμως επίτευγμά της, όπως λέει,
είναι ότι τα έχει βρει με τον εαυτό της και τα έχει καλά μαζί του. Και αυτό φαίνεται έντονα τόσο μέσω των έργων της όσο
και από την γοητευτική προσωπικότητά της.