ΣΠΟΥΔΑΙΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟ ΓΕΓΟΝΟΣ Η ΕΚΘΕΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ "ΤΑΞΙΔΙΑ ΜΙΑΣ ΖΩΗΣ" ΤΟΥ ΤΑΚΗ ΤΛΟΥΠΑ, ΣΤΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΛΑΡΙΣΑΣ

…στη σιωπή, δείχνουν ακόμη πιο ωραία!

Νομίζω ότι αν δίδασκα σήμερα Διαχείριση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, θα είχα προσθέσει στην ύλη ένα κεφάλαιο για τον πλούτο που μας κληροδότησαν κάποιοι μοναδικοί άνθρωποι.

Μοναδικοί στο επάγγελμά τους, στην ιδιότητά τους, στον τρόπο προσέγγισης της ζωής και της τέχνης.

Το ανεκτίμητο έργο τους, πολιτιστική κληρονομιά για τον τόπο μας και όχι μόνο, ίσως αποτιμηθεί ακόμη περισσότερο στο μέλλον από επόμενους ερευνητές που θα σκύψουν πάνω σ’ αυτό και θα μελετήσουν κάθε πτυχή του.

Η έκθεση στη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας – Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα, με τίτλο «Ταξίδια μιας ζωής» του φωτογράφου και πολύπτυχου καλλιτέχνη, Τάκη Τλούπα (1920-2003), αποτελεί μέρος των εκδηλώσεων από τον Δήμο Λαρισαίων, με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του λαρισαίου δημιουργού.

Τα έργα του Τάκη Τλούπα, 50 περίπου ανέκδοτες φωτογραφίες των δεκαετιών 1950-1970, …στην ηρεμία και τη σιωπή, δείχνουν ακόμη πιο ωραία!

Υπάρχει η αίσθηση ότι η Βάνια, η κόρη του, φωτογράφος και η ίδια, είναι κάπου εκεί γύρω στον χώρο της έκθεσης που αυτή επιμελήθηκε και σχεδίασε, και κοιτάζει αν είναι όλα εντάξει και σωστά τοποθετημένα.

Η προσπάθειά της παραπέμπει σε φωτογραφικές εκθέσεις εκτός συνόρων. Η έκθεση δεν υστερεί σε τίποτα από αντίστοιχες ευρωπαϊκές.

Ο επισκέπτης βρίσκεται μέσα σε ένα εικαστικό περιβάλλον, πριν ακόμη εντρυφήσει στη θέαση και απόλαυση των φωτογραφιών που εκτίθενται.

Η εμπνευσμένη προβολή αυτών των φωτογραφιών του Τάκη Τλούπα σε συνδυασμό με το συναίσθημα και τη συγκίνηση που αποπνέουν, είναι το πλέον σωστό βήμα για την επικοινωνία με τον θεατή: θεματολογία (διαδρομές στην Ελλάδα και το εξωτερικό), φωτογραφίες διαφορετικών μεγεθών σε εναλλαγές οριζόντιας/κάθετης θέσης, πληροφορίες, συγκινητικά κείμενα, εκδόσεις-λευκώματα, φωτογραφικές μηχανές (kodac, rolleiflex, pentax), προθήκες με προσωπικά αντικείμενα (ξυλουργικά εργαλεία, φωτογραφίες, ταυτότητες, γυαλιά, ρολόι), η ανεπιτήδευτα διατηρημένη vespa του. Όλα μελετημένα και ζυγισμένα, όπως και το ίδιο το έργο του ιδιαίτερου αυτού φωτογράφου.

Ο κόσμος της Λάρισας την ημέρα των εγκαινίων της έκθεσης, έδωσε ένα δυναμικό παρών. Δεν μπορεί να γνωρίζει κανείς εκ των προτέρων ποια είναι τα κίνητρα, ποιος είναι ο λόγος που θα οδηγηθεί κάποιος στην επίσκεψη μιας έκθεσης φωτογραφίας, «ανοιχτός» γι’ αυτό που θα προσπαθήσει να προσεγγίσει. Ένα είναι όμως σίγουρο: η προσέλευση του κόσμου εξαρτάται από την επιτυχή διαχείριση του πολιτιστικού προϊόντος, γεγονός που απονέμει τα εύσημα στη Βάνια Τλούπα.

Τον Λαρισαίο φωτογράφο Τάκη Τλούπα χαρακτήριζε η απλότητα, το ήθος, η σεμνότητα, η ευγενική παρουσία και η συνέπεια. Αυτοδίδακτος και εφευρετικός, χάραξε με αξιοπρέπεια την προσωπική του καλλιτεχνική πορεία. Κατέγραψε με σοβαρότητα την ιστορία του τόπου του και της χώρας του, διέσωσε με τις φωτογραφίες του απόψεις της μεταπολεμικής και νεότερης Λάρισας, φωτογράφισε με ευαισθησία αρχαιολογικά ευρήματα, αποτύπωσε σε χαρτί την ελληνική παράδοση και την αγωνία των ανώνυμων λαϊκών τεχνιτών, απαθανάτισε με λεπτότητα και λυρικότητα στιγμές κοινωνικών ομάδων και επαγγελμάτων που χάθηκαν στον βωμό του εκσυγχρονισμού. Ταξιδευτής με το 2cv του, πεζοπόρος και ορειβάτης, μάς έδωσε εικόνες της ελληνικής υπαίθρου, του θεσσαλικού κάμπου, του Ολύμπου (ακόμη και των δύσβατων πλευρών του), του Αγίου Όρους και των Μετεώρων, της Πίνδου, του Πηλίου, της λίμνης Κάρλας. Η βράβευσή του το 1994 από το Υπουργείο Πολιτισμού ήταν η αναγνώριση της τέχνης του.

Όλες οι φωτογραφίες είναι άξιες θαυμασμού. Ο Σηκουάνας με τον Πύργο του Άιφελ στην ομίχλη. Τα παλιά γαλλικά αυτοκίνητα μπροστά από την Αψίδα του Θριάμβου. Ο αντικατοπτρισμός στα νερά της Βενετίας από τις παραταγμένες γόνδολες. Οι περαστικοί μπροστά από την εκκλησία του Αγίου Μάρκου. Η ηρεμία αλλά και η ερήμωση της ελληνικής υπαίθρου. Ο μόχθος και ο αγώνας των γεωργών. Η γαλήνη των λιμανιών στις εποχές του χρόνου. Η φυσιογνωμία της Λάρισας που χάθηκε ανεπιστρεπτί… Προοπτική, γωνίες, φωτισμός, σκιές, αντανακλάσεις, καδράρισμα, επιμελημένη αισθητική σε όλες. Ο Τάκης Τλούπας φωτογράφιζε και αναδείκνυε με τον φακό του την ομορφιά από οποιοδήποτε θέμα. Δεν θλίβει τον θεατή, αλλά τον ηρεμεί. Δεν αφήνει απαρατήρητο τίποτα, απεναντίας προβληματίζει. Ο άνθρωπος στις φωτογραφίες του είναι η κλίμακα αλλά και η παρουσία που δίνει το νόημα και την ερμηνεία στο πλάνο.

Στον χώρο διαχέεται ένα τεράστιο ταλέντο αλλά και μια φιλοσοφία και στάση ζωής με ουσία και βάθος. Πώς αλλιώς θα αντίκριζε με τέτοιο βλέμμα τον κόσμο της υπαίθρου, της αγωνίας, της καθημερινότητας, της παράδοσης και της τέχνης, της ομορφιάς, της ζωής εν τέλει; Λόγια του Τάκη Τλούπα ως κειμενολεζάντες συνοδεύουν τις φωτογραφίες του στην έκθεση. «Η φωτογραφία αυτοπροσδιορίζεται. Η ίδια η φωτογραφία ορίζει την τέχνη της. Εγώ αναζητώ εκείνο που υπάρχει μέσα μου και αυτή η αναζήτηση μπορεί να κρατήσει χρόνια». Η φωτογραφία αυτοπροσδιορίζεται αλλά κυρίως ο άνθρωπος αυτοπροσδιορίζεται από τον σεβασμό με τον οποίο προσεγγίζει ό,τι τον αφορά. Οι φωτογραφίες αυτές αποδεικνύουν ότι έχουν τραβηχτεί όχι μόνο με σεβασμό για το θέμα αλλά και με ενσυναίσθηση.

Η εντυπωσιακή καινοτομία της έκθεσης είναι το πάνελ με τις προσωπικές φωτογραφίες του Τάκη Τλούπα, όπου απεικονίζεται ο γιος Τάκης που στα 18 του άρχισε να ασκεί το επάγγελμα του ξυλογλύπτη πατέρα, ο αδελφός μαζί με την Αυγή και τον Φιλόλαο, ο σύζυγος στη vespa του με την Αριστέα (Τούλα), ο πατέρας που φωτογραφίζει με τον ευρυγώνιο φακό του ξαπλωμένος στη μέση του δρόμου και η μικρή του κόρη είναι σκαρφαλωμένη πάνω του, ο παππούς που παίζει με τα εγγόνια του, ο φίλος με την παρέα του στα βουνά, ο καλλιτέχνης, ο άνθρωπος…

Ένα ερώτημα προκύπτει μετά από την περιήγηση σε μία τέτοια έκθεση: «η πραγματική ζωή είναι η εκτός τέχνης ή η τέχνη η ίδια είναι η πραγματική ζωή;». …Η ζυγαριά κλίνει προς το δεύτερο!